فرقه گرایی

پس از شهادت امام حسن عسکری(ع) در آغاز،اکثر شیعیان نسبت به امام بعدی دچار شک و تردید شدند و حتی بعضی از عقایدشان برگشتند.چون آغاز غیبت امام و عدم حضور مستقیم فیزیکی وی در میان شیعیان بود.

علّت شدت بحران در آن زمان، این بود که امام حسن عسکری(ع) به خاطر شرایط خاص زمانی،نتوانست جانشین خود را برای عموم آشکارا منصوب نماید. طبق نوشته شیخ مفید در  ارشاد،حتی به بخش عظیمی از پیروان خویش معرفی نکرد(ارشاد مفید،ص345).به هرحال به خاطر عدم معرفی رسمی و آشکار جانشین امام حسن عسکری(ع) و جاه طلبی شخصی برادر امام حسن عسکری(ع)، یعنی جعفر کذّاب،انشعاب در زمان رحلت امام حسن عسکری(ع) در سال 260 هجری قمری به اوج رسید.مسعودی در«مروج الذهب» بیست فرقه ذکر می کند(مروج الذهب،ج4،ص112).سعد قمی در «المقالات و الفرق» پانزده گروه ذکر می کند(اشعری قمی،سعد بن عبدالله،المقالات و الفرق،ص102). نوبختی در «فرق الشیعه»(فرق الشیعه، نوبختی،ص105) و شیخ مفید در «الفصول المختاره»(الفصول المختاره،ص258) از چهارده فرقه نام می برند. با این فرق که نوبختی در مقام توضیح، سیزده فرقه را بیان می کند ولی مفید،چهاردهمین فرقه را نیز بیان کرده است. شهرستانی در «ملل و نحل» از یازده گروه انم می برد(ملل و نحل،شهرستانی،ص130).مشهور در میان علماء این است که پس از امام حسن عسکری(ع) امامیه به چهاده فرقه تقسیم شدند.

منبع : فرهنگ الفبای مهدویت،موعود نامه، مجتبی تونه ای