منتظران ظهور
مهدویتمنتظران ظهور
مهدویتفلسفه دعا برای امام زمان (عج) چیست ؟
فلسفه دعا برای امام زمان (عج) چیست ؟ایا ایشان به دعای ما نیاز دارند؟
عضو خودمانی
فلسفه دعا برای امام زمان (عج) چیست ؟ایا ایشان به دعای ما نیاز دارند؟
از طرفی در دعای امام زمان (عج) می خوانیم که خدایا مرا جوری قرار بده که تعجیل آنچه را که تو به تاخیر انداخته ای، ازتو نخواهم و تاخیر آنچه را که تو تعجیل آن را خواسته ای، چگونه در دعاها میخواهیم که در ظهور امام زمان (عج) تعجیل فرماید؟
1. به یقین چنانکه درمتن سوال آمده است، غیبت امام زمان(عج) ،
از این رو اشکالیندارد که بگوییم یکی از حکمت های غیبت، دچار ساختن انسان ها به بلایا و مشکلاتی استکه باعث روی آوردن مردم به خدا و دعا کردن آنان برای فرج می شود. چنانکه در قرآنآمده است: ما انسان ها را به شدائد و سختی های روزگار مبتلا می سازیم، باشد که بهدرگاه ما تضرع و زاری نمایند و به دعا روی آورند. انعام.42
دعا برای فرج نهتنها منافاتی با حکمت های غیبت ندارد، بلکه خود می تواند از زمره همین حکمت ها بهشمار آید.
2. دعا برای فرجامام زمان (عج) به عنوان یک وظیفه و تکلیف در عصر غیبت، در روایاتبسیاری مورد تا کید قرار گرفته است.پیامبر اکرم، (صلی الله علیه وآله)، و برخی ازامامان بزرگوار، علیهم السلام، به چنین دعا کردنی امر فرموده اند و حضرت ولی عصر(عج) ، نیز نه تنها شیعیان خود را به دعا کردن برای تعجیل فرج فرمان دادهاند، بلکه کثرت دعا را از آنان خواسته اند.
3. درتعبیر زیبای یاز ناحیه امام زمان(عج) به دعای فراوان برایتعجیل فرج، وارد شده، کثرت دعا به خودی خود فرج و گشایش شیعیان به شمار آمده است:
واکثروالدعاءبتعجیل الفرج، فان ذلک فرجکم.
این فرمان نشان میدهد که خواسته های شیعه چشم انتظار فرج، درسایه ‹‹ دعا برای فرج ›› قابل دسترسیاست. آنچه را که او در پی ظهور امام زمان(عج)، می تواند بیابد، توسطدعاهای خویش نیز می تواند به دست آورد.
به عبارت دیگرامنیت ایمان، رشد اندیشه، آرامش روحی، کمالات معنوی و بهره های بی پایان دوران پساز ظهور را، به عنایت الهی
قل ما یعبا بکم ربیلولا دعاوکم. ( فرقان.77(
بگو اگر دعای شمانباشد، پروردگار من به شما عنایتی نمی فرماید.
باتوجه به دلالتهمین آیه شریفه است که می توان گفت: عنایت و رحمت و فضل خداوند که نامحدود وبیانتها نیز می تواند باشد، به مدد دعا و خواستن از او دست یافتنی است، اگرچه دورانغیبت حضرت مهدی، (عج) باشد.
4. در برخی روایات،دعا برای فرج وسیله ای برای نجات از هلاکت به شمار آمده است، چنانکه حضرت امام حسنعسگری به خدا فرزندم مهدیرا غیبتی است که در آن هیچ کس از هلاکت نجات نمی یابد مگر کسی که خدای عزوجل او رابر اعتقاد نسبت به امامتش ثابت قدم بدارد، و او را نسبت به دعا برای تعجیل فرجشتوفیق عنایت فرماید.
بی تردید شرایط سختدوران غیبت به گونه ای است که جز با اعتقاد محکم نسبت به امامت حضرت مهدی (عج) ، نمی توان بر اطاعت و تبعیت او باقی ماند وجز با دعا برای نزدیکی فرج نمیتوان روح امید را دردل زنده نگه داشت و در برابر دشواری های غیبت مقاومت نمود.
5. از دیدگاه قرآنو روایات، دعا پشتوانه ای برای زندگی و عاملی برای حرکت و پویایی در مسیر خواستههای الهی و وسیله ای برای هم جهت ساختن نیازها و خواسته های بشری با اراده و مثبتخداوند است. با چنین نگرشی، دعا برای فرج خود نوعی تلاش در راستای موانع ظهور بهشمار می رود و دعا کننده منتظر با شناختی که از حکمت های غیبت دارد، به نوعی خودشرا در مسیر از بین بردن عوامل طولانی شدن آن، به تکاپو وا می دارد.
وچنین است عکسالعمل او در برابر خوف امام زمان (عج)
6. درجواب به قسمتدوم سئوال باید گفت:
آنچه درمتن دعایشریف مورد نظر آمده و به احتمال قوی از ناحیه مقدسه امام زمان (عج)، روایتشده است، متضمن نکته ای تربیتی و پیامی آموزشی است که همان تسلیم بودن در برابرخواسته خدای تبارک و تعالی است. اما این تسلیم بودن هرگز منافاتی با دعا کردنندارد، چون دعا کردن به خودی خود امری مطلوب است ودر آیات شریفه و روایات فراوانبرآن تاکید شده است. چنانکه پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: هیچ چیز نزد خداگرامی تر از دعا نیست.
و فرمود: از فضلخدا درخواست کنید؛ زیرا خداوند دوست می دارد که مورد طلب و درخواست قرار گیرد وبالاترین عبادت انتظار فرج است.
دلیل دعا کردن براىسلامتىامام عصر چیست؟ در حالىکه خداىمنان اراده دارد ایشان زنده و سلامت بمانند، آیا اصلا امکان دارد آن وجود مبارک دچار کسالت شوند؟
آن سفر کرده که صد قافله دل همره اوست
هر کجا هست خدایا به سلامت دارش1
دعا از هر حیث مخصوصاً براىسلامتىامام زمان(عج) آثار و برکات فراوانى دارد که برخى عبارتند از:
1. دعا نشانگر علاقه و محبت مسلمانان به ایشان است. اگر چه دوستىتمام ائمه معصومینعلیهمالسلام بخشىاز ایمان و شرط قبولىاعمال است، در عین حال دعا کردن در حق امام زمان(عج) موجب ازدیاد محبت آن حضرت در دل و در نتیجه موجب تقویت ایمان مىگردد.
2. دعا اظهار تجدید عهد و پیمان با آن حضرت است و محتواىپیمان با آن حضرت را دین دارى،شریعت محورىو تصمیم قلبىبر اطاعت امر امامعلیهالسلام و یارىرساندن او با نثار جان و مال تشکیل مىدهد.
تجدید بیعت با آن حضرت علیهالسلام کارى است که بعد از هر نماز از نمازهاى پنجگانه یا در هر روز و یا در هر جمعه انجام آن مستحب است. هر روز بعد از نماز صبح، دعاهایىکه مربوط به وجود مبارک امام عصر(عج) است، خوانده شود، بسیار مفید و مؤثر خواهد بود.
دعاىشریف «اللهم بلغ مولاىصاحب الزمان صلوات الله علیه عن جمیع المؤمنین...» و نیز «دعاىعهد» شاهدىبراىاین سخن است.2
3. دعا سبب زنده نگه داشتن یاد امام غایب در دل منتظران مىگردد. یاد امام زمان(عج) توجه به ارزش هاى
دین و اصول اخلاقى را در دلها زنده مىکند و غفلت از یاد امام، یکىاز دلایل عمده پژمردگىو سستىارزش هاى الهىوانسانىدر جوامع اسلامى است.
دلت گر که یک لحظه غافل نشیند، خدنگ بلا بر دل دل نشیند
4. کسىکه سلامتىامام زمانش برایش مهم است، مسلما آزردن آن حضرت برایش سخت است؛ در نتیجه دعا براىسلامتىآن حضرت، انسان را به انجام کارهایىوامىدارد که موجب خشنودىآن حضرت و در نتیجه سبب رسیدن به مقام رضوان الهىمىگردد.
5. دعا بسیار مؤثر است و موجب فرج آن حضرت و نیز فرج و گشایش در زندگىمؤمنان مىشود.
6. دعا موجب قرب الهىاست. امام مهدى(عج) در خصوص زیارت آل یس مىفرمایند: «هرگاه خواستید به وسیله ما به خداوند و به ما توجه کنید، این زیارت را که از جانب خداوند انشا شده است، بخوانید».3
این زیارت که از جهات مختلف محتوایى عمیق دارد، بسیار مورد تأکید و سفارش قرار گرفته است. این زیارت از ابتدا تا انتها، دعاى براى سلامتى، تندرستى و بهروزى امام زمان(عج) است؛ «السلام علیک یا خلیفه الله و ناصر حقه... السلام علیک حین تصبح و تمسى، السلام علیک فىالیل اذا یغشىو النهار اذا تجلى... السلام علیک بجوامع السلام...؛ سلام بر تو اى جانشین خدا و یارى کننده حق... درود و سلام بر تو هنگامى که صبح و شام کنى، درود و تهیت الهىبر تو در شب که همه جا را فراگیرد و در روز، در وقتىکه نور دهد (یعنىسلام بر تو در هر صبح و شام)...، درود بر تو درودىهمه جانبه...».
در دعاى بعد از این زیارت نیز معانى بلندى نهفته است؛ مانند: خدایا او (امام زمان«عج») را از شر هر متجاوز و سرکشىو از شر همه خلق خود پناه ده و او را از حوادث یومیه، از پیش رو و از پشت سر و از طرف چپ، حفظ و نگهدارىکن و از این که آسیب و گزندى به او برسد، جلوگیرىکن و در خصوص او، رسولت و خاندان رسولت را حفظ نما و به دست مبارکش عدل و داد را پدیدار نما! «اللهم اعذه من شر کل باغ و طاغ و من شر جمیع خلقک و احفظه من بین یدیه و من خلقه و عن یمینه و عن شماله و احرسه و امنعه من ان یوصل الیه بسوء واحفظ فیه رسولک و آل رسولک واظهر به العدل...».
در پایان سخن لازم است یادآور شویم که دعا کردن براىسلامتىو فرج آن حضرت، اطاعت از امر خداوند و نیز اهل بیت پیامبر اکرمصلى الله علیه و آله است؛ «و هر که خدا و رسولش را اطاعت کند و خداترس و پرهیزکار باشد، چنین کسىبه فوز و سعادت خواهد رسید».4
آخرین نکته این است که هر چند طبق وعده الهىحضرت زنده و باقىهستند تا زمانىکه پرچم توحید و عدل را در همه جهان به اهتزاز درآورند، ولىبالاخره بشر هستند ودر معرض آفات جسمانىو بلاهاى طبیعى و ممکن است مریض شوند و دچار کسالت گردند و از این نظر دعاىما براىسلامتىحضرت و حفظ ایشان از این آفات و حوادث، بدون شک در سلامتىوجود آن عزیز عالم وجود و آخرین دفرّ صدف امامت و ولایت، مؤثر و مفید است.
پىنوشت:
1. دیوان حافظ، ص223.
2. قمى، مفاتیح الجنان، ص892ù891.
3. همان، ص863.
4. نور(24): 52.
آثار و فوائد دعا برای امام عصر (عج)
در مکتب تشیع، دعا برای سلامتی وجود مبارک امام عصر دارای آثار و برکات فراوانی است:
- اگرچه تقدیر الهی نیز پیوسته بر استمرار سلامت آن حضرت استوار است اما به رغم این در مکتب تشیع، دعا نشانگر علاقه و محبت مسلمانان به ایشان است.
- دعا کردن در حق امام زمان (عج) موجب ازدیاد محبت آن حضرت در دل و در نتیجه موجب تقویت ایمان میگردد.
- دعا اظهار تجدید عهد و پیمان با آن حضرت است و محتوایپیمان با آن حضرت را دین داری، شریعت محوری و تصمیم قلبی بر اطاعت امر امام علیهالسلام و یاریرساندن او با نثار جان و مال تشکیل میدهد. دعایشریف «اللهم بلغ مولای صاحب الزمان صلوات الله علیه عن جمیع المؤمنین ...» و نیز «دعای عهد» شاهدی برای این سخن است.
- بدون شک، مفهوم و اثر دعا بعنوان سلاح مؤمن، کمتر از ذکر نیست، از اینرو، دعا سبب زنده نگه داشتن یاد امام غایب در دل منتظران میگردد و به یاد داشتن حضور آن حضرت در دلها موجب می شود تا ارزش های دینی پیوسته مورد توجه قرار گیرد.
- نکته مهمتر اینکه غفلت از دعا و به تبع آن به فراموشی سپردن آن امام بزرگوار به عنوان امام عصر حاضر اما در پشت پرده غیبت سستی ارزش های اسلامی را در پی خواهد داشت، همانگونه که هم اکنون بسیاری از جوامع مسلمین با آن سر در گریبانند.
- نکتۀ دیگر اینکه اگر سلامتی شخصی برای کسی مهم باشد پس در صدد آزار آن هم بر نمی آید و از این روی از جمله دلایلی که برای دعا برای سلامی امام دوازدهم مترتب است پیامد دعاست زیرا با این کار انسان منتظر به سمت انجام اعمال ولی خود سوق داده شده و از انجام کارهایی که رضایت امام عصرش را در پی ندارد سر باز خواهد زد که در حقیقت این راه امتداد مسیر انتظار سازنده است.
و اصلی ترین موضوع در دعا به سلامتی امام زمان نوع ارتباطی است که به واسطه این دعا با حضرت حق و خداوند تعالی برقرار می شود چراکه در این راستا همه خواسته ها از بارگاه ربوبی خواسته می شود و سلامتی امام عصر(عج) از آستان خداوندی درخواست می گردد که او خود پیوسته بندگان را به سوی خود فراخوانده و ادعونی استجب لکم را خود به بندگانش آموخته است.
پس دعا برای امام عصر(عج) موجب تقرب در بارگاه الهی و رضایت پروردگار نیز می شود
التماس دعا
منبع : گفتگوی دینی
